Antalya Alanya Alara Han: Selçuklu'nun Alanya'daki Efsanevi Konuk Evi

Tarihin Kapılarını Açan Konuk Evi

Alanya'nın 37 kilometre batısında, Okurcalar Beldesi'nin Çakallar Köyü sınırlarında, Alara Çayı'nın şırıltısı eşliğinde duran Alara Han, sanki zamanın durduğu bir köşe gibi. 1231 yılında Sultan I. Alâeddin Keykubad'ın emriyle inşa edilen bu muhteşem yapı, sadece bir han değil; tarihi İpek Yolu'nun ilk konuklama noktası, kervan yolculuklarının vazgeçilmez durağı.

Mahalle Sohbetlerinden Çıkan Hikayeler

Yerel esnaflarla sohbet ettiğinizde sık sık duyarsınız: "Alara Han'ın kitabesini okudun mu?" diye. Çünkü o kitabe, Sultan Keykubad'ı "Arab ve Acem Sultanlarının Efendisi", "Rum'un, Şam'ın, Ermenilerin ve Frankların Sultanı" unvanlarıyla tanıtıyor. Hanın girişindeki basık kemerin üzerinde, yuvarlak kemerli çerçeve içinde yer alan bu kitabe, aslında bir güç gösterisi. Altında simetrik yerleştirilmiş aslan başlı taş konsollar ise, sanki hanın bekçileri gibi duruyor.

2.000 metrekarelik alanda kesme iri taşlarla inşa edilen han, mimari açıdan diğer sultan hanlarından farklı. Dikdörtgen planlı yapının kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan tasarımı, eş odaklı mimari planın mükemmel bir örneği. İki kulenin arasındaki basık kemerli kapıdan girdiğinizde, kare planlı küçük avluyla karşılaşıyorsunuz.

Gündelik Yaşamın İzleri

Hanın en büyük özelliği, yolcularla hayvanların konaklama yerlerinin birbirinden ayrı olması. Kervansaray odalarında, tüccarların hayvanlarını denetleyebilmesi için ahırlara açılan pencereler var. Bu detay, o dönemin ticaret yaşamının ne kadar düzenli olduğunu gösteriyor.

İçeride mescit, çeşme, hamam, nöbetçi kulübesi ve yolcuların kalacağı odacıklar bulunuyor. Avlunun doğu kanadındaki çeşme eyvanı özellikle dikkat çekici; yekpare taştan oyma istiridye formlu kavsarayla örtülü çeşme nişi, sanki bir sanat eseri. Ne yazık ki define avcıları bu güzelliği kısmen tahrip etmiş.

Taşların Dili

Hanın duvarlarında, inşaatta çalışan ustaların bıraktığı taşçı işaretleri ve kırmızı boyalı zikzak desenler var. Bu grafitiler, 800 yıl öncesinin işçi kültürünün izleri sanki. Galerilerdeki aslan başlı taş konsollar ise kandillerin konulduğu yerlerdi; hanın geceleri aydınlatılması için kullanılırdı.

Yapının güneydoğu cephesi, yükselen toprak tepenin yamacına yakın inşa edildiği için istinat duvarı işlevi görüyor. Diğer cepheler ise üçgen prizmal formlu payandalarla desteklenmiş. Çatıyı dolaşan mazgal dişli dendanlar, hanın savunma özelliğini de hatırlatıyor.

Modern Zamanlarda Yaşayan Tarih

Günümüzde restore edilen han, hem tarihi yapı hem de restoran olarak hizmet veriyor. Karşısındaki Alarahan piknik restoranında yöresel lezzetler tadılabiliyor. Alara Çayı'nın serin sularına girebilir, çamur banyosu, küçük hayvanat bahçesi, balık tutma gibi aktivitelerde bulunabilirsiniz.

800 metre uzaklıktaki Alara Kalesi ile birlikte, bu bölge adeta açık hava müzesi gibi. Han'ın tam karşısında dağın tepesindeki kalenin manzarası, ziyaretçileri büyülüyor. Nöbetçi kulübesi özelliğini hala koruyan yapı, geçmişle günümüz arasında köprü kuruyor.

Yerel Kültürün Kalbi