Antalya Andriake Antik Kenti: Demre'nin Bin Yıllık Liman Hazinesi

Myra'nın Efsanevi Limanı

Antalya'nın Demre ilçesinde, Çayağzı Mevkii'nde yer alan Andriake Antik Kenti, Akdeniz'in en büyüleyici arkeolojik keşiflerinden birini sunuyor. Andriakos Nehri'nin ağzında kurulan bu antik liman kenti, 2009 yılından bu yana sürdürülen kazılarla gün yüzüne çıkarılan eşsiz buluntularıyla ziyaretçilerini büyülüyor. Myra kentinin liman mahallesi olarak işlev gören Andriake, MÖ 200'lerden Bizans dönemine kadar bin yılı aşkın süre boyunca Akdeniz ticaretinin nabzını tutan önemli bir merkez olmuştur.

İmparatorluk Silosundan Müzeye: Granarium

Kentin kalbi konumundaki Granarium, MS 117-138 yılları arasındaki Hadrian dönemine ait 65x32 metre boyutlarındaki muhteşem tahıl ambarıdır. Sekiz odalı dikdörtgen planlı bu yapı, çatısına kadar ayakta kalmış durumda olmasıyla arkeoloji dünyasında eşsiz bir konuma sahiptir. Günümüzde Likya Uygarlıkları Müzesi olarak hizmet veren yapının ön cephesinde, İmparator Hadrian ve karısı Sabina'ya ait büstler ziyaretçileri karşılıyor. Aralarında grifon bulunan Serapis ve Pluton kabartması ise granarium memurunun rüyası üzerine yapıldığını belirten yazıtıyla dikkat çekiyor.

Mor Rengin İmparatorluk Sırrı

Kazılarımızda ortaya çıkardığımız en heyecan verici bulgulardan biri, antik dönemde sadece imparatorlar ve üst sınıfların kullanabildiği mor renk boyanın üretildiği Murex İşlikleridir. Bu deniz kabuklusu fabrikasından geriye kalan kabuk artıkları, 'Mureks Harcı' adıyla yapı harcında kullanılmış ve böylece antik dönemin geri dönüşüm anlayışına ışık tutmuştur. Bu keşif, Andriake'nin sadece ticaret merkezi değil, aynı zamanda lüks üretim merkezi olduğunu kanıtlayan önemli bir bulgudur.

Çok Kültürlü Yaşamın İzleri

Bizans döneminde limanda beş kilise ve bir sinagogla birlikte farklı inançların bir arada yaşadığı kozmopolit bir yapı sergilemiştir. Anadolu Akdeniz'inde keşfedilen ilk sinagog burada gün yüzüne çıkmıştır. MS 60'ta Aziz Paulos'un Roma'ya giderken gemi değiştirmek üzere burada mola vermesi, kentin dini tarihindeki önemli olaylar arasında yer alır. Ticari trafiğin beraberinde getirdiği sosyal ve kültürel çeşitlilik, Andriake'yi antik dönemin gerçek bir melting pot'u haline getirmiştir.

Liman Şehirciliğinin Mükemmel Örneği

Kazılarımız, kentin liman, tersane, ticari yapılar, kervan park alanı ve sosyal bölge olmak üzere üç işlevsel bölgeden oluştuğunu ortaya koymuştur. Üstleri yarıya kadar açık gemi barınakları, rıhtım, ticaret agorası ve lojistik destek tesisleri, antik dönem liman şehirciliğinin mükemmel bir örneğini sunar. Güney yönü hariç üç tarafı dükkânlarla çevrili ve ortasında sarnıç bulunan agora, kentin ticari nabzının attığı merkezi konumdadır.

Uluslararası Ticaretin Tanıkları

Kazılarda ele geçen çok sayıda ve çeşitli yabancı kaynaklı amfora parçaları, Andriake'nin uluslararası ticaret ağındaki kritik konumunu gözler önüne serer. MS 18'de Germanicus ve karısı Agrippa'nın Myra ziyareti onuruna dikilen heykeller, kentin siyasi önemini de vurgular. Zeytin yağı ve şarap gibi sıvı malzemelerin amphoralarla ticareti, Akdeniz ekonomisinin dinamiklerini anlamamıza yardımcı olur.

Doğayla Buluşan Tarih

MS 7. yüzyıldan sonra alüvyonlarla dolmaya başlayan liman, bugün kuş cennetine dönüşmüş eşsiz bir ekosistem sunuyor. Zeytin ağaçlarıyla çevrili alan, tarihi dokusuyla doğal güzelliği harmanlayan nadir örneklerden biridir. Demre ilçe merkezine 5 kilometre mesafedeki bu eşsiz alan, elektrikli ulaşım araçları ve engelli dostu düzenlemeleriyle her ziyaretçiye kapılarını açıyor.

Andriake Antik Kenti, Patara ve Phaselis gibi önemli limanlarla birlikte Likya'nın denizcilik mirasını yaşatan, bin yıllık tarihiyle Akdeniz uygarlığının derinliklerini keşfetmek isteyenler için vazgeçilmez bir duraklama noktasıdır.