Antalya Antiphellos Antik Kenti: Kaş'ın Denizle Buluşan Antik Hazinesi

Kaş'ın Kalbindeki Antik Liman

Antalya'nın büyüleyici ilçesi Kaş'ta, modern yaşamın tam ortasında size 2600 yıllık bir hikaye anlatmaya hazır olan AntiPhellos Antik Kenti bulunuyor. Eski Yunancada "kayalıklı yerin karşısındaki yer" anlamına gelen bu antik kent, Likya dilinde Habesos veya Habesa olarak biliniyor. Kent merkezinden sadece 7 dakikalık yürüme mesafesinde konumlanan bu eşsiz destinasyon, Likya Bölgesi'nin kıyısında, deniz kenarındaki bir yarımada üzerinde konumlanmış durumda.

Antiphellos'un en büyüleyici özelliklerinden biri, 13 kilometre kuzeyindeki Phellos Antik Kenti'nin limanı olarak hizmet vermesi. Bu coğrafi bağlantı, kentin adının da kaynağını oluşturuyor - tam anlamıyla "Phellos'un karşısındaki yer" olarak işlev görmüş.

Anadolu'nun Eşsiz Deniz Tiyatrosu

Antiphellos'u ziyaret ettiğinizde karşılaşacağınız en etkileyici yapı hiç şüphesiz antik tiyatro. Akropolis tepesinin güney eteğinde, yamaca yaslanmış olan bu Helenistik dönem eseri, yirmi altı oturma sırasıyla ziyaretçilerini karşılıyor. Ancak bu tiyatroyu özel kılan, Anadolu'da kendi türünün deniz manzarasına sahip tek örneği olması.

2008 yılında Antalya Müzesi tarafından gerçekleştirilen kazılar sonrasında restore edilen tiyatro, hiç kalıcı bir taş sahne binasına sahip olmamış. Bu özellik, doğal akustiğin ve deniz manzarasının ön plana çıkmasını sağlamış. Özellikle gün batımında tiyatronun en üst kısmından deniz, şehir ve Meis Adası manzarasını izlemek, unutulmaz bir deneyim sunuyor.

Kral Mezarı ve Sanat Eserleri

Uzun Çarşı Caddesi'nde konumlanan ve halk arasında "Kral Mezarı" olarak anılan Uzun Çarşı Lahdi, Kaş'ın simgesi haline gelmiş. MÖ 4. yüzyıla tarihlenen bu çok iyi korunmuş Likya yazıtlı anıt mezar, mezar kapağının köşelerindeki aslan başı motifleri ve üzerindeki sekiz satırlık Likçe kitabesiyle dikkat çekiyor.

Tiyatronun kuzeydoğusunda ise ana kayaya oyularak yapılmış, MÖ 4. yüzyıla tarihlenen özel bir mezar odası bulunuyor. Bu Dorik mezarın iç duvarında, dönemin kıyafetlerine bakılarak MÖ 4. yüzyılın ilk yarısına tarihlenen dans eden kızların kabartması yer alıyor - tam yirmi dört kadın kabartması bu mezar odasını benzersiz kılıyor.

2600 Yıllık Tarih Yolculuğu

MÖ 6. yüzyıldan beri yaşamını sürdüren Antiphellos, zengin bir tarihi geçmişe sahip. MÖ 6. yüzyılın ortalarında Persler tarafından işgal edilen kent, Helenistik dönemde ticari girişimlerle hızla gelişmiş. Roma İmparatorluğu döneminde de önemli bir liman kenti olmaya devam etmiş.

MÖ 2. yüzyıl ortasından itibaren Likya Birliği'nde tek oy hakkıyla kısıtlanmış olsa bile, hem kendi adına hem de birlik adına sikke basmış. MS 141 yılında bölgeyi tahrip eden deprem ve tsunamiden etkilenen kent, Rhodiapolis'li hayırsever Opramoas'tan mali destek almış.

Bizans döneminde Myra'nın metropolitliğine bağlı bir piskoposluk olan kent, 1922-1923 yıllarındaki nüfus mübadelesinden önce "Andifli" olarak anılmaktaydı. Kent kalıntıları, 1820'lerde Sir Francis Beaufort ve 1838'de Charles Fellows gibi seyyah ve araştırmacılar tarafından ziyaret edilmiş.

Mimari Harikalar ve Kutsal Alanlar

Kent, iki ayrı akropol ile doğu-batı doğrultusunda uzanan yarımada boyunca devam eden kalıntılardan oluşuyor. Yarımadanın başladığı kesimde ve Meis Adası'na bakan yüzde, dikdörtgen taş işçiliği gösteren Helenistik sur kalıntıları görülüyor.

Surların limana baktığı yerde, bugün camiye dönüştürülmüş kilisenin güneydoğusunda, hangi tanrıya ait olduğu bilinmeyen bir tapınak kalıntısı bulunuyor. Orijinal yapısı MÖ 1. yüzyıla, sonraki ekler ise MS 3. yüzyıla tarihleniyor. Antik kentte ayrıca günlük ibadetler ve küçük çaplı dini ritüeller için kullanılan küçük sunaklar ve kutsal alanlar da bulunmaktaydı.

Ziyaret Deneyimi ve Öneriler

Antiphellos'un en büyük avantajlarından biri, Kaş merkezinde konumlanması nedeniyle kolayca ulaşılabilir olması. Haftanın her günü ücretsiz olarak ziyaret edilebilen kent, özellikle gün batımında büyüleyici bir atmosfer sunuyor. Vakti olanlar, gün batımında gidip hava kararana kadar zaman geçirebilirler; ancak ışıklandırma olmadığı için dikkatli olunması gerekiyor.

Tiyatro günümüzde hala sanatsal etkinlikler için kullanılıyor ve deniz manzarası ile romantik bir deneyim yaşatıyor. Ziyaretçiler antik tiyatro, sur duvarları, lahitler ve kaya mezarları gibi kalıntıları gezerken, çöplerini alandan uzaklaştırmaları isteniyor.

UNESCO Yolunda Kültürel Miras

Likya Uygarlığı Antik Kentleri kapsamında 2009 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alınan Antiphellos, Antik Çağ'da Batı Likya Bölgesi'nin en önemli liman kentlerinden biriydi. Ne yazık ki günümüzde kent kalıntılarının büyük bir kısmı, modern Kaş yerleşiminin büyümesi ve yerel halkın taşları inşaat malzemesi olarak kullanması sonucu yok olmuş durumda.