Antalya Aperlai Antik Kenti: Kaş'ın Sular Altındaki Gizemli Liman Kenti

Akdeniz'in Derinliklerinde Saklı Bir Hazine

Antalya'nın Kaş ilçesi ile Kekova arasında uzanan Sıçak Yarımadası'nda, Türkiye'nin en büyüleyici antik kentlerinden biri sizi bekliyor. Aperlai Antik Kenti, yalnızca deniz yoluyla ulaşılabilen nadir yerleşimlerden biri olarak, ziyaretçilerine eşsiz bir keşif deneyimi sunuyor. Luwi dilinde "akarsu boğazı" anlamına gelen Aprillai adıyla kurulan bu antik liman kenti, bugün yarısı sular altında kalmış haliyle tarihin sessiz tanığı olarak duruyor.

Denizle Kucaklaşan Antik Liman

Uzun ve dar bir koyun başlangıcında konumlanan Aperlai, kuruluşundan itibaren Akdeniz'le iç içe bir yaşam sürmüş. MS 141 yılındaki büyük deprem ve yüzyıllar içinde yükselen deniz seviyesi, kentin kıyı kesimini kademeli olarak sular altında bırakmış. Yaklaşık 15.000 metrekarelik alanda yayılan bu batık şehir, rıhtım duvarları, lahitler ve bina temellerini turkuaz sularda saklıyor. Kentin zorlu iç arazi yapısı, antik dönemde yaşayanları da tıpkı bugünkü ziyaretçiler gibi denizle buluşmaya yönlendirmiş.

Mimari Kalıntıların Büyüleyici Hikayesi

Deniz kenarından akropole doğru yükselen surlar, rektogonal ve poligonal taş işçiliğinin mükemmel örneklerini sergiliyor. Kuzey surlarda yer alan üç kare planlı savunma kulesi, kentin stratejik önemini gözler önüne seriyor. Akropolün farklı köşelerinde konumlanan iki Roma dönemi hamamı, antik yaşamın konfor anlayışını yansıtırken, MS 6-7. yüzyıllara tarihlenen bazilikal planlı Bizans kiliseleri, kentin Hristiyanlık dönemindeki önemini gösteriyor.

Kale surlarının doğusundaki nekropol alanı, yaklaşık yetmiş lahitle Likya mezar geleneğinin en güzel örneklerini barındırıyor. Sur içi ve dışında dağılmış bu lahitler, çoğu yazıtlı olarak antik dönem yaşamına dair değerli ipuçları sunuyor.

Mor Pigmentin Gizemli Dünyası

Aperlai'yi diğer antik kentlerden ayıran en önemli özelliklerden biri, antik çağın en değerli pigmenti olan Tyrean Purple üretim merkezlerinden biri olması. Bu mor pigment, yalnızca Romalı asiller ve Vatikan'ın üst rütbeli din adamları tarafından kullanılabiliyordu. Murex Trunculus deniz salyangozlarından elde edilen bu değerli boyar maddenin üretimi sonrası kalan kabuklar, kentin yapı harçlarında kullanılmış - bu da Aperlai'nin ekonomik gücünü gösteriyor.

Likya Birliği'nin Önemli Üyesi

MÖ 5. ve 4. yüzyıllarda bastırdığı gümüş sikkelerle varlığını kanıtlayan Aperlai, Likya Birliği döneminde Simena, Apollonia ve İsinda ile sympoliteia anlaşması imzalayarak güçlü bir birlik oluşturmuş. Ön yüzünde yunus, arka yüzünde triskeles bulunan sikkeleri, kentin denizcilik geleneğini ve Likya kültürünü yansıtıyor. MÖ 141'deki büyük depremde hasar gören kent, Rhodiapolis'li hayırsever Opramoas'tan 30.000 dinar yardım alarak yeniden ayağa kalkmayı başarmış.

Keşif ve Macera Dolu Deneyim

Kaş'tan veya Üçağız'dan Sıcak İskelesi'ne düzenlenen tekne turları, bu eşsiz antik kente ulaşmanın en keyifli yolu. Batı yönünden deniz yoluyla yaklaştığınızda, doğu-batı doğrultusundaki antik liman sizi karşılıyor. Sular altındaki rıhtım duvarları, lahitler ve bina temellerini yüzerek keşfetmek, tarihin derinliklerinde yüzmek gibi büyülü bir deneyim sunuyor.

Karada ise kale surları, kapıları ve kaya mezarları arasında yürüyerek, MS 7. yüzyılda Arap akınlarıyla terk edilen bu antik kentin son dönemlerini hayal edebilirsiniz. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne önerilen Likya Uygarlığı Antik Kentleri arasında yer alan Aperlai, 16. yüzyılda Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye eserinde de anılarak tarih boyunca önemini korumuş.