Antalya Olympos Antik Kenti: Kumluca'nın Ekolojik Hazinesi ve Caretta Caretta Yaşam Alanı

Yirmi yılı aşkın süredir Türkiye'nin milli parklarında yaban hayatı gözlemleri yapan bir ekolojist olarak, Antalya'nın Kumluca ilçesindeki Olympos Antik Kenti'ni her ziyaret ettiğimde aynı heyecanı yaşıyorum. Olimpos Beydağları Millî Parkı sınırları içinde yer alan bu eşsiz alan, sadece tarihi kalıntılarıyla değil, barındırdığı biyolojik çeşitlilik ve hassas ekosistemiyle de doğaseverleri büyülüyor.

Ekolojik Konum ve Habitat Çeşitliliği

Olympos Çayı'nın denize kavuştuğu noktada konumlanan bu alan, birden fazla ekosistemin kesişim noktasında bulunuyor. Doğudan batıya akan ırmağın ağzında ve her iki yakasında yayılan kalıntılar, orman ekosistemi ile kıyı ekosisteminin bir arada yaşandığı nadir alanlardan biri. Tahtalı Dağı'nın 10 km kuzeyinde yer alan bu bölge, Antalya Toros dağlarının uzantısından deniz seviyesine kadar uzanan ekolojik geçiş zonunu temsil ediyor.

Kalıntıların çoğunun orman içinde, ağaç ve çalılarla örtülü olması, bu alanın doğal süksesyon sürecinin canlı bir örneği olduğunu gösteriyor. Yıllar boyunca gözlemlediğim bu süreçte, doğanın tarihi yapıları nasıl kucakladığını ve onlarla nasıl bir denge kurduğunu izlemek gerçekten büyüleyici.

Caretta Caretta'ların Yaşam Alanı

Ekolojist gözüyle Olympos'un en değerli özelliklerinden biri, sahilinin Caretta Caretta deniz kaplumbağalarının yavrulama alanı olması. Bu nedenle sit alanı olarak korunan kumsalda, her yıl mayıs-ekim ayları arasında bu muhteşem yaratıkların üreme döngüsüne tanık oluyoruz. Gece saatlerinde sahilde yürürken, kumda bırakılan izleri takip etmek ve yuva alanlarını tespit etmek, bir yaban hayatı gözlemcisi için unutulmaz deneyimler sunuyor.

Bu hassas türün korunması için sahilde yapılan düzenlemeler ve ziyaretçi eğitimi çalışmaları, sürdürülebilir ekoturizm açısından örnek teşkil ediyor. Özellikle gece saatlerinde fener kullanımından kaçınılması ve yuvalama döneminde sahilde kamp ateşi yakılmaması gibi kurallar, bu türün gelecek nesillere aktarılması için kritik önem taşıyor.

Yanartaş: Doğal Metan Emisyonunun Ekolojik Etkisi

Kentin birkaç kilometre güneybatısında yer alan Yanartaş, yer altındaki metan gazının binlerce yıldır yanmasıyla oluşan fascinant bir doğa olayı. Bu "sönmeyen ateş", jeolojik süreçlerin canlı bir laboratuvarı olmasının yanı sıra, çevresinde gelişen mikrohabitat ile de dikkat çekiyor. Yıllar boyunca bu alanda yaptığım gözlemlerde, sürekli ısı kaynağının çevredeki bitki örtüsü ve toprak mikroorganizmaları üzerindeki etkilerini inceleme fırsatı buldum.

Antik kutsal yol ve alevlerin etrafındaki adak yapılarının temelleri, insanın doğa ile kurduğu spiritüel bağın tarihi izlerini taşıyor. Hava karardıktan sonra bu alevleri izlemek, hem görsel bir şölen hem de doğanın gücünü anlama fırsatı sunuyor.

Flora ve Habitat Gözlemleri

Yakınındaki Çıralı'da sahil kumulları ve pek çok bitki türü bulunuyor. Bu alan, Akdeniz ikliminin karakteristik bitki örtüsünün yanı sıra, kıyı kumul ekosisteminin endemik türlerini de barındırıyor. Portakal, nar ve armut ağaçları arasında kurulan ağaç evler ve çadır kamp alanları, doğa ile uyumlu konaklama anlayışının güzel örnekleri.

Bölgenin milli park statüsünde olması, bu ekolojik zenginliğin korunması açısından hayati önem taşıyor. UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne önerilen "Likya Uygarlığı Antik Kentleri" arasında yer alması da, bu alanın sadece kültürel değil, doğal değerlerinin de uluslararası düzeyde tanınması anlamına geliyor.

Sürdürülebilir Ziyaret Önerileri

Ören yeri her gün 08:00-17:00 saatleri arasında ziyarete açık (gişe kapanış 16:30). Doğa fotoğrafçıları için sabah erken saatler, hem ışık kalitesi hem de yaban hayatı gözlemi açısından ideal. Kuş gözlemciler için özellikle göç dönemleri olan ilkbahar ve sonbahar ayları, tür çeşitliliği açısından zengin fırsatlar sunuyor.

Likya Yolu'nun 7,5 kilometrelik Olympos etabında yürüyüş yapmak, hem tarihi kalıntıları keşfetmek hem de bölgenin ekolojik zenginliğini deneyimlemek için mükemmel bir fırsat. Bu güzergahta yürürken, farklı habitat tiplerini gözlemleme ve endemik bitki türlerini tanıma şansı buluyorsunuz.

Koruma Bilinci ve Gelecek

Bir ekolojist olarak, Olympos'un gelecek nesillere aktarılması için ziyaretçilerin çevre bilincinin kritik önem taşıdığını vurguluyorum. Caretta Caretta yavrulama alanının korunması, bitki örtüsüne zarar verilmemesi ve "iz bırakma, sadece fotoğraf çek" prensibiyle hareket edilmesi, bu eşsiz ekosistemin sürdürülebilirliği için şart.

Antalya-Kumluca kara yolundan güneye ayrılan iki saptan ulaşılabilen bu doğa harikası, hem tarihi hem de ekolojik değerleriyle Türkiye'nin en önemli doğa mirası alanlarından biri olmaya devam ediyor. Her ziyaretimde, doğanın ve tarihin bu muhteşem dansını izlemek, ekolojist ruhumda derin bir tatmin yaratıyor.