Antalya Rhodiapolis Antik Kenti: Kumluca'nın Gizli Likya Hazinesi

Akdeniz'in Tepelerinde Gizli Bir Hazine

Antalya'nın Kumluca ilçesinde, denizden 300 metre yükseklikteki bir tepe üzerinde, Likya uygarlığının en büyüleyici sırlarından biri sizi bekliyor. Rhodiapolis Antik Kenti, adını Mopsos'un kızı Rhodos'tan alan bu eşsiz yerleşim, aslında MÖ 5. yüzyıldan kalma sikkelerde ve kaya mezarlarındaki Likya yazıtlarında Wedrei/Wedrenehi olarak anılıyordu. Kumluca ilçe merkezinin sadece 2,5 kilometre kuzeyinde yer alan bu antik kent, UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yerini almış durumda.

Zorlu Ama Değer Yolculuk

Size dürüst olmak gerekirse, Rhodiapolis'e ulaşım biraz macera gerektiriyor. Karayolundan arabanızı park ettikten sonra, tepeye doğru 2-3 kilometrelik bir yürüyüş sizi bekliyor. Özel aracınız yoksa ulaşım oldukça zorlaşabilir, bu yüzden planlama yaparken bunu göz önünde bulundurun. Ancak bu virajlı yolculuk sonunda sizi karşılayan manzara, tüm zorluğa değecek. Konumu sayesinde denizi tepeden boydan boya görebilirsiniz.

Opramoas'ın Muhteşem Mirası

Kentin kalbi, kuşkusuz Likya'nın en zengin hayırseveri Opramoas'ın izlerini taşıyor. MS 138-161 yılları arasında Antoninus Pius döneminde yaşamış olan bu efsanevi figür, tiyatronun güneybatısındaki anıt mezarında hala konuşuyor bizimle. Mezarın duvarlarında yer alan yazıtlar, Anadolu'nun en uzun Antik Yunanca yazıtını oluşturuyor ve Opramoas'ın MS 141/142 depreminden sonra Likya kentlerine yaptığı bağışları detaylarıyla anlatıyor.

Eşsiz Mimari Kalıntılar

Rhodiapolis'i özel kılan en önemli özellik, Likya Bölgesi'nde bugüne kadar tespit edilen tek hastane kompleksi olan Asklepion'a ev sahipliği yapması. Bu sağlık merkezi, içerisinde Asklepios ve Hygeia Tapınağı ile kütüphane barındırıyor. Hekim ve rahip Herakleitos tarafından sağlık tanrılarına adanan bu yapı, antik dönemin tıp anlayışına dair benzersiz ipuçları sunuyor.

Kent merkezindeki Grek planlı tiyatro, yaklaşık 1500 kişi kapasiteli olup güneye bakıyor ve caveası yamaca yaslanmış durumda. 2011'de restore edilen bu Helenistik tiyatro, bin yılı aşkın süre sonra ilk kez konserle müzikle buluştu. Tiyatrodan Kumluca'ya doğru uzanan manzara, ziyaretinizin unutulmaz anlarından biri olacak.

Su Mühendisliğinin Harikası

Denizden 300 metre yükseklikte kurulmuş olması nedeniyle su ihtiyacını yağmur sularının toplanmasıyla karşılayan kent, bu konuda gerçek bir mühendislik harikası sergiliyor. Toplam sekiz devasa sarnıç bulunuyor kentte; bunlardan dört tanesi agora'da, iki tanesi de Asklepion'un merkezinde yer alıyor. Agora ile stoa kent merkezinde bir bütünlük arz ederken, kentte yedi farklı hamam yapısı da bulunuyor.

Pratik Ziyaret Önerileri

Rhodiapolis'e giriş ücretsiz, ancak yanınızda mutlaka su bulundurun ve yaz aylarında erken saatlerde ziyaret etmeyi tercih edin. Tiyatro, hamam ve ana cadde gibi kamusal yapılar kısmen gün yüzüne çıkarılmış durumda. Ne yazık ki bazı yanlış restorasyonlar tarihi dokuyu bozmuş olsa da, kentin genel atmosferi hala büyüleyici.

Kent içinde küçük taşlardan harçlı veya harçsız olarak inşa edilmiş ve hala ayakta olan çok sayıda konut kalıntısı, İmparator Hadrian Sebastaionu, nekropol alanındaki Likya dilinde kitabeli kaya mezarı ve diğer tapınaklar geziniz sırasında keşfedeceğiniz diğer hazineler.

Tarihle Buluşma Noktası

1892'de Avusturyalı arkeologlar tarafından keşfedilen, 2006 yılında ise Akdeniz Üniversitesi öncülüğünde resmi kazıları başlatılan Rhodiapolis, Klasik dönemden Bizans'a kadar uzanan zengin bir tarihi yelpaze sunuyor. Likya Birliği'nin önemli üyelerinden biri olan kent, MÖ 2. yüzyılda Roma Cumhuriyeti ile Seleukos arasında imzalanan Apameia Antlaşması sonrası kurulan bu birliğe katılmıştı.

Rhodiapolis, sadece bir antik kent değil; Likya uygarlığının en zengin hayırseverinin yaşadığı, antik dünyanın tek hastane kompleksine ev sahipliği yapan ve denizle dağın buluştuğu noktada kurulmuş eşsiz bir kültür hazinesi. Kumluca'ya geldiğinizde, bu gizli cevheri keşfetmek için biraz ekstra çaba göstermenizi kesinlikle tavsiye ederim.