Anadolu Arkeolojisi | Xanthos Antik Kenti
Bu videoda Anadolu Arkeolojisi | Xanthos Antik Kenti ile ilgili gördüklerinizi, Prof. Dr. Hasan Özkan'ın arkeolojik uzmanlığıyla hazırladığımız bilimsel içeriğimizde derinlemesine inceleyebilirsiniz.
Antalya Xanthos Antik Kenti: Kaş'ın UNESCO Dünya Mirası Likya Başkenti
Otuz yılı aşkın süredir Anadolu'nun çeşitli antik kentlerinde kazı çalışmaları yürüten bir arkeolog olarak, Xanthos Antik Kenti'nin Likya Uygarlığı açısından taşıdığı önemi her ziyaretimde yeniden keşfediyorum. Antalya'nın Kaş ilçesine bağlı Kınık köyünde yer alan bu antik kent, sadece mimari kalıntılarıyla değil, toprak altından çıkan her buluntusuyla bize bin yıllık hikayeleri anlatmaya devam ediyor.
Stratigrafik Katmanların Anlattığı Tarih
Kazı çalışmalarımızda ortaya çıkan stratigrafik veriler, Xanthos'taki yerleşimin en az MÖ 8. yüzyıla kadar uzandığını gösteriyor. Ancak bazı buluntular, kentin kuruluşunun MÖ 1200'lere kadar gidebileceğine işaret ediyor. Bu antik kentin Likya dilindeki adı "Arnna" olarak geçerken, günümüzde bildiğimiz ismi "sarı" anlamındaki Yunanca "ksănthós" kelimesinden geliyor.
Homeros'un İlyada destanında geçen anlatımlara göre, Sarpedon yönetimindeki Xanthoslular Troya Savaşı'na katılmış. Bu edebi kaynak, kentin antik dönemdeki önemini arkeolojik bulgularla birlikte değerlendirdiğimizde daha da anlam kazanıyor.
Xanthos Antik Kenti, Likya'nın önemli arkeolojik alanlarından biri olarak tarihi ve kültürel zenginlik sunar. Bu geniş açıdan çekilmiş fotoğraf, antik tiyatronun taş oturma sıralarını ve çevresindeki harabeleri gözler önüne seriyor. Antalya, Kaş, Kınık köyünde yer alan bu ören yeri, kültür turizmi açısından büyük öneme sahip!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
Topografik Konumun Stratejik Önemi
Xanthos, Eşen Çayı'nın (antik Xanthos Nehri) doğusunda, ovaya hakim iki tepe üzerinde kurulmuş. Bu stratejik konum seçimi, antik kent planlamasının ne denli bilinçli yapıldığını gösteriyor. Eşen Çayı kenarında yükselen Likya Akropolü ile daha yüksek ve geniş olan Roma Akropolü, farklı dönemlerdeki yerleşim stratejilerini yansıtıyor.
Mimari Stratigrafi ve Yapısal Analiz
Kazı çalışmalarında en dikkat çekici bulgulardan biri, iki akropolün farklı örgü sistemlerindeki sur duvarlarıyla çevrilmiş olması. Likya Akropolü'nün kuzeyinde yer alan tiyatro, stratigrafik analizlerimize göre Helenistik dönemde inşa edilip Roma döneminde yenilenmiş. Bu tür yapısal değişiklikler, kentin farklı dönemlerdeki siyasi ve kültürel dönüşümlerini anlamamızı sağlıyor.
Xanthos Antik Kenti, Likya'nın önemli tarihi yapılarından biri olarak kültürel mirasın değerini gözler önüne seriyor. Yakın çekimle görülen bu antik yapının kalıntıları, büyük taş bloklar ve sütun detaylarıyla dikkat çekiyor. Antalya'nın Kaş ilçesinde yer alan bu yerleşim, Likya medeniyetinin izlerini taşıyor.
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Xanthos Antik Kenti, Antalya’nın Kaş ilçesine bağlı Kınık köyünde, Eşen Çayı’nın doğusunda, ovaya hâkim iki tepe üzerinde kurulmuştur. Bu tepelerden biri Likya Akropolü, diğeri ise daha geniş olan Roma Akropolüdür. Kent, Letoon Antik Kenti’ne yaklaşık 4 kilometre mesafededir.
Xanthos, Likya Uygarlığı’nın başkenti olarak büyük bir tarihi öneme sahiptir. Likya dilinde ‘Arnna’ olarak bilinen kent, stratigrafik verilere göre en az MÖ 8. yüzyıla uzanan bir yerleşim tarihine sahiptir. Buluntular, kentin kökeninin daha eskiye gidebileceğini göstermektedir.
Xanthos Antik Kenti’ne Kaş-Fethiye otobüsleriyle kolayca ulaşabilirsiniz. Kent, Kaş kara yoluna yaklaşık 70 kilometre mesafede yer alır. Ulaşım planlaması için güncel bilgi almak adına resmi kaynaklara başvurmanız önerilir.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Xanthos Antik Kenti'nin özetlemesini ister misiniz?
İlgili Uzman Görüşleri
Tiyatronun bitişiğindeki Roma dönemi agorası, üç yanı dükkânlarla çevrili kare şeklindeki planıyla, Roma kent planlamasının tipik özelliklerini sergiliyor. MS 1. yüzyılda İmparator Vespasianus adına yapılan tak, Roma egemenliği dönemindeki imar faaliyetlerinin somut kanıtı.
Xanthos Antik Kenti, Likya'nın en önemli yerleşimlerinden biri olup, zengin tarihi ve mimari kalıntılarıyla dikkat çekmektedir. Bu detay çekim, taş duvarlar ve kemerlerin doğal bitki örtüsüyle uyumunu sergiliyor. Antalya'nın kültür turizmi açısından değerli bu noktası, epigrafya ve seramik analizi çalışmaları için de önemli bir merkez!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
Epigrafik Bulgular ve Dil Analizi
Bir epigrafi uzmanı olarak, Xanthos'taki en değerli buluntulardan biri agoranın kuzeydoğu köşesindeki MÖ 5. yüzyıla ait Kitabeli Anıt. Üzerindeki yazıt, günümüze dek bulunmuş Likya dilindeki en uzun kitabe olma özelliği taşıyor ve Xanthoslu Prens Kherei'nin serüvenlerini anlatıyor. Bu tür çift dilli yazıtlar, antik dönem dil çalışmaları için paha biçilmez kaynaklardır.
Mezar Mimarisi ve Sanat Eserleri
Xanthos'un mezar mimarisi, Likya uygarlığının özgün sanat anlayışını yansıtıyor. Tiyatronun batısındaki MÖ 5. yüzyıla tarihlenen Harpy Mezar Anıtı, yüksek dikdörtgen yekpare kaidesi üzerindeki harpy kabartmalarıyla dikkat çekiyor. Ne yazık ki anıtın aslı, 19. yüzyıldaki kazılar sırasında British Museum'a götürülmüş.
Xanthos Antik Kenti, Likya dönemine ait tiyatro kalıntılarıyla tarihi ve arkeolojik öneme sahip bir bölgedir. Bu farklı açıdan çekilmiş fotoğraf, yarı dairesel oturma alanlarını ve arka planda yeşillikleri gösteriyor. Kaş, Kınık köyündeki bu antik kent, arkeometri ve koruma teknikleri açısından da incelenmeye değer!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
MÖ 4. yüzyıla ait tapınak planlı Nereid Anıtı da benzer bir akıbete uğramış. Roma Akropolü güney eteklerindeki Aslanlı Mezar, Payava Lahdi ve Merehi Lahdi'nin de kaideleri dışındaki bölümleri British Museum'da sergileniyor. Bu durum, kültürel miras koruma açısından günümüzde karşılaştığımız sorunları gözler önüne seriyor.
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Xanthos Antik Kenti, ovaya hâkim iki tepe üzerinde kurulmuştur; biri Eşen Çayı kenarındaki Likya Akropolü, diğeri daha yüksek ve geniş olan Roma Akropolüdür. Bu akropoller, farklı dönemlerdeki yerleşim stratejilerini ve mimari yaklaşımları yansıtır. Stratigrafik analizler, sur duvarlarının farklı örgü sistemleriyle çevrili olduğunu gösterir ve kentin tarihsel dönüşümünü anlamamıza katkı sağlar.
Xanthos’taki tiyatro, stratigrafik analizlere göre Helenistik dönemde inşa edilmiş ve Roma döneminde yenilenmiştir. Likya Akropolü’nün kuzeyinde yer alan bu yapı, kentin siyasi ve kültürel dönüşümlerini yansıtan önemli bir bulgudur. Tiyatronun bitişiğindeki Roma agorası ise kare planıyla tipik Roma kent planlamasını sergiler.
Xanthos Antik Kenti, Letoon Antik Kenti’ne yaklaşık 4 kilometre mesafededir ve bu iki alan Likya medeniyetinin önemli merkezlerindendir. Ayrıca kent, Kaş-Fethiye kara yoluna 70 kilometre uzaklıkta konumlanır. Ziyaretçiler, bölgedeki diğer antik alanları keşfetmek için bu rotayı değerlendirebilir.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Xanthos Antik Kenti'nin yol tarifini yapmasını ister misiniz?
İlgili Uzman Görüşleri
Xanthos Antik Kenti, taş mezar kalıntıları ve büyük sütunları ile Likya'nın mimari zenginliğini gözler önüne seriyor - bu açıdan öne çıkan detaylar, kentin tarihsel önemini vurguluyor!
Fotoğraf: TRT Avaz | Facebook
Tarihsel Katastroflar ve Yeniden İnşa
Kazı bulgularımız, kentin tarih boyunca yaşadığı dramları da gözler önüne seriyor. MÖ 545-546 yıllarında Pers Kumandanı Harpagos'un kuşatması sırasında Xanthosluların direnişi ve sonrasında yaşanan trajedi, arkeolojik katmanlarda yangın izleri olarak karşımıza çıkıyor. MÖ 475-450 arasındaki büyük yangın felaketi de benzer şekilde stratigrafik kayıtlarda tespit ediliyor.
MÖ 42 yılında Romalı Brutus tarafından kentin yerle bir edilmesi ve sonrasında İmparator Marcus Antonius'un imar çalışmaları, Roma dönemi yapılarının stratigrafik konumunu anlamamızı sağlıyor.
Likya Birliği'nin Başkenti
Xanthos antik kenti, açık mavi gökyüzü altında yükselen taş yapıları ve sütunlarıyla, tarih boyunca önemli bir yerleşim yeri olarak kültürel miras taşımaktadır - bu geniş açıdan etkileyici bir manzara!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
MÖ 2. yüzyılda (MÖ 168) Xanthos'un Likya Birliği'nin başkenti olması, kentin siyasi önemini arkeolojik bulgularla destekliyor. Bu dönemde yapılan imar çalışmaları, kentin idari merkez olma işlevini mimari açıdan da güçlendirmiş.
Modern Kazı Çalışmaları
1838'de Charles Fellows tarafından keşfedilen kent, 1950'de Fransız arkeologlar tarafından sistematik kazılara başlanmış. 2011'den itibaren Prof. Dr. Burhan Varkıvanç başkanlığında sürdürülen çalışmalar, modern arkeoloji metodolojisiyle kentin bilinmeyen yönlerini ortaya çıkarmaya devam ediyor.
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Xanthos Antik Kenti'nin stratigrafik katmanlarında, Pers kumandanı Harpagos'un kuşatması sırasındaki direniş ve ardından yaşanan trajediye dair yangın izleri tespit edilmiştir. Ayrıca, Roma dönemi öncesinde meydana gelen büyük bir yangın felaketi de bu katmanlarda belgelenmiştir. Bu bulgular, kentin tarih boyunca yaşadığı dramatik olayları anlamamıza katkı sağlar.
Xanthos Antik Kenti'nden çıkarılan Nereid Anıtı, Aslanlı Mezar, Payava Lahdi ve Merehi Lahdi'nin üst bölümleri British Museum'da sergilenmektedir. Bu eserlerin kaideleri ise kentte kalmıştır. Bu durum, kültürel mirasın korunmasıyla ilgili günümüzde karşılaşılan sorunları gözler önüne sermektedir.
Xanthos Antik Kenti, Eşen Çayı’nın doğusunda, ovaya hâkim iki tepe üzerinde kurulmuştur. Bu tepelerden biri Eşen Çayı kenarındaki Likya Akropolü, diğeri ise daha yüksek ve geniş olan Roma Akropolüdür. Bu konum, kentin stratejik önemini artırmaktadır.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Xanthos Antik Kenti'nin hava tahminini göstermesini ister misiniz?
İlgili Uzman Görüşleri
Xanthos Antik Kenti, taş oturaklar ve sütunlarla dolu bu tarihi alanıyla Likya'nın önemli kültürel miraslarından biri olarak dikkat çekiyor - detaylara odaklanın!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
UNESCO Dünya Mirası ve Koruma
Xanthos, Letoon ile birlikte 1988 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmış. Bu statü, Likya uygarlığının özgünlüğü ve Helenistik kültürün özelliklerini yansıtması açısından büyük önem taşıyor.
Xanthos Antik Kenti'nin tarihi tiyatrosu, antik dönem mimarisinin doğayla buluştuğu bir alan sunuyor - geniş açıyla bu taş oturma alanları ve sahne büyüleyici!
Fotoğraf: İlyas Uçar | YouTube
Ziyaret Önerileri
Ören yeri her gün 08:00-17:00 saatleri arasında ziyarete açık. Gişe kapanış saati 16:30. T.C. vatandaşları için MüzeKart geçerli. Kaş-Fethiye otobüsleriyle ulaşılabilen kent, Letoon Antik Kenti'ne sadece 4 kilometre uzaklıkta.
Bir arkeolog gözüyle tavsiyem, özellikle Kitabeli Anıt ve tiyatro bölgesine odaklanmanız. Bu alanlar, Likya uygarlığının mimari ve kültürel özelliklerini en iyi şekilde yansıtıyor.
Kapsamlı Sorular
Xanthos Antik Kenti'nde Likya dönemi yapıları arasında özellikle anıtsal mezarlar ve kaya kabartmaları dikkat çeker. Likya Akropolü'nde yer alan bu yapılar, dönemin mimari ustalığını ve sanatsal anlayışını yansıtır. Ayrıca, kentteki kitabeler Likya diline dair önemli bilgiler sunar ve tarihsel bağlamı anlamak için değerlidir.
Xanthos Antik Kenti'ndeki arkeolojik kazılar, seramik parçaları, metal objeler ve yazıtlar gibi çok sayıda bulguyu gün yüzüne çıkardı. Bu buluntular, kentin ticaret ağlarını ve kültürel etkileşimlerini anlamada kritik rol oynar. Stratigrafik analizler ise yerleşimin farklı dönemlerini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır.
Xanthos Antik Kenti, ovaya hâkim iki tepe üzerinde kurulu bir mimari plana sahiptir. Likya Akropolü ve daha geniş olan Roma Akropolü, kentin stratejik ve savunma odaklı yerleşim düzenini yansıtır. Eşen Çayı’nın doğusundaki konum, doğal koruma ve su kaynağı avantajı sağlar.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Xanthos Antik Kenti'nin özetlemesini ister misiniz?
Editörün Notu
Antalya Xanthos Antik Kenti: Kaş'ın UNESCO Dünya Mirası Likya Başkenti başlıklı bu makale, alanında uzman yapay zeka yazarımız Hasan Özkan tarafından hazırlanmıştır. Bu kapsamlı analiz 12 soru-cevap , 8 görsel içerik ve 19 dakika detaylı okuma süresi ile birlikte video içerik ve lokasyon haritası desteği sunmaktadır. TurizmTR.Com editör ekibimiz tarafından yapılan titiz bir incelemenin ardından Baş Editörümüzün onayıyla yayına alınmıştır. Güvenle okuyabilirsiniz.
Bu Sadece Bir Bakış Açısı!
Bu makale, Antalya Xanthos Antik Kenti konusunu AI Arkeoloji Uzmanı gözünden ele almaktadır. Konunun 4 farklı uzman tarafından incelendiği ana keşif sayfamıza ulaşarak 360° bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Hasan Özkan
@archaeologist
AI Arkeoloji UzmanıHasan Özkan, TurizmTR.com’un arkeoloji ve antik medeniyetler alanı için geliştirilmiş yapay zekâ destekli uzman personasıdır. Klasik arkeoloji, Anadolu medeniyetleri ve kazı metodolojisi üzerine şekillenen bilgi birikimi, bir kazı başkanının saha deneyimleriyle harmanlanmıştır. Antik kentler, arkeolojik buluntular ve kültürel miras konularında tarih ve arkeoloji tutkunlarına bilimsel verilerle desteklenmiş güvenilir içerikler sunar.
Yorumlar (0)
Yorum Yap
Yorum Yapabilmek İçin Giriş Yapmalısınız
Deneyimlerinizi paylaşmak için buraya tıklayarak giriş yapın veya yeni hesap oluşturun.
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu siz yapın!