Burdur İncir Han: Burdur'un 800 Yıllık Selçuklu Kervansarayı Rehberi

Merhaba değerli gezginler! Ben Mehmet Yılmaz, 15 yıldır turizm rehberliği yapıyorum ve bugün sizlere Burdur'un en gizli hazinelerinden birini tanıtacağım: İncir Han. Bucak'ın İncirdere Köyü yakınlarında yer alan bu muhteşem Selçuklu kervansarayı, hem tarih tutkunları hem de doğa severler için mükemmel bir keşif noktası.

İncir Han'a Nasıl Ulaşırsınız?

Rehberlik yaptığım yıllarda misafirlerimi İncir Han'a götürürken genellikle Antalya'dan hareket ediyoruz. Antalya'ya yaklaşık 88 km kuzeyde, Antalya-Isparta (Burdur) yolu üzerinde yer alan han, oldukça kolay ulaşılabilir. Bucak sapağından sola döndükten sonra kısa bir mesafe kat ediyorsunuz ve İncirdere Köyü'ne yaklaşık 3 km mesafede bu tarihi yapıya ulaşıyorsunuz.

Özellikle belirtmek isterim ki, İncir Han eski Antalya-Eğirdir-Konya kervan yolunun 4. menzili üzerinde yer alıyor. Bu güzergâhta sırasıyla Kırkgöz, Evdir, Susuz ve kaybolmuş Ağlasun hanları bulunuyor. Doğa yürüyüşü tutkunları için müjde: Susuz Han ile Ağlasun Han arası yaklaşık 36 km'lik mesafe, tam bir günlük yürüyüş için ideal!

Doğal Konumu ve Çevresel Güzellikler

İncir Han'ı ilk kez ziyaret ettiğimde, Kocadağ yamaçlarından kuzeybatıya uzanan yol üzerindeki konumu beni büyüledi. Verimli açık bir vadide, ova tabanına yakın bir noktada konumlanmış olan han, doğa fotoğrafçılığı için harika fırsatlar sunuyor.

Eskiden hanın su ihtiyacını karşılayan bir göl varmış, ne yazık ki günümüzde kurumuş durumda. Ancak açık alan içindeki konumu sayesinde, özellikle bahar aylarında çevredeki yeşillikler ve çiçekler muhteşem bir manzara oluşturuyor.

Mimari Harikası: 800 Yıllık Selçuklu Sanatı

Turist gruplarımla İncir Han'ı gezerken en çok dikkat çeken özelliği, avlulu-kapalı tip mimarisi. Maalesef avlu kısmı tamamen tahrip olmuş durumda, ancak kapalı kışlık bölüm büyük ölçüde ayakta ve ziyaretçilere Selçuklu mimarisinin inceliklerini gösteriyor.

Kapalı bölümde ortada ana nef, her iki yanda ikişer nef bulunuyor. Doğu-batı istikametinde sivri tonozlar ve aydınlatma için fener kubbe izleri, o dönemin mühendislik harikasını gözler önüne seriyor. Dış cephede köşe ve cephe payandaları, yağmur suyu taşırımları gibi detaylar, yapının işlevselliğini gösteriyor.

Taç Kapının Büyüleyici Detayları

İncir Han'ın en etkileyici kısmı kesinlikle taç kapısı. II. Gıyaseddin Keyhüsrev adı ve H. 636 (1238-1239) tarihini taşıyan dört satırlık ince Selçuk hatlı yazı, gerçek bir sanat eseri. Geometrik-bitkisel bordürler, akantus yapraklı başlıklar, rozet-rumi-lotus kompozisyonları göz kamaştırıyor.

En çok dikkat çeken detay ise taç kapıdaki karşılıklı aslan kabartmaları üzerindeki insan yüzlü güneş (şir-i hurşid) arması. Bu sembol, Selçuklu sanatının zenginliğini gözler önüne seriyor.

Yapım Malzemesi ve Teknik Detaylar

Rehberlik deneyimlerimde misafirlerimin merak ettiği konulardan biri de yapının nasıl inşa edildiği. İncir Han, düz ve kaba yonu taş, moloz taş ve yakındaki Cremna antik kentinden devşirme malzemelerle (spolia) inşa edilmiş. Duvar gövdelerinde çift cidar arasında küçük taş ve harç dolgusu tekniği kullanılmış, kemer ve payelerde ise düzgün yüzeyli taş bloklar tercih edilmiş.

Tarihi Önemi ve Keşif Hikayesi

İncir Han, Anadolu Selçuklu döneminin önemli kervansaraylarından biri. Kapalı bölüm taç kapı kitabesine göre II. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından H. 636 (1238-1239) yılında yaptırılmış. "Sultan Han" grubu içinde kronolojik olarak 5. sırada yer alıyor.

1992'den itibaren başlayan arkeolojik kazılar, 1993 ve 2000 yıllarında Burdur Müzesi sorumluluğunda Prof. Dr. Rahmi Hüseyin Ünal başkanlığında yürütülmüş. Bu çalışmalarda 13.-19. yüzyıl sikkeleri, yükleme sekileri ve havuz tabanı tespit edilmiş.

Ziyaret İçin Pratik Bilgiler

İncir Han, 10.07.1982 tarih ve A-3741 sayılı kararla "Korunması Gerekli Taşınmaz Kültür Varlığı" olarak tescilli. Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'nde olan yapı, restorasyona hazır durumda ve turizm işlevi planlanıyor.

Ziyaret Tavsiyeleri

• En İyi Ziyaret Zamanı: İlkbahar ve sonbahar ayları, hem hava koşulları hem de fotoğraf çekimi için ideal

• Fotoğraf İpucu: Sabah erken saatlerde gelen ışık, taç kapı detaylarını muhteşem şekilde ortaya çıkarıyor

• Doğa Yürüyüşü: Çevredeki kervan yolu güzergâhında kısa yürüyüşler yapabilirsiniz

• Ekipman: Rahat yürüyüş ayakkabıları ve su şişenizi unutmayın

Çevrede Keşfedebileceğiniz Diğer Noktalar

İncir Han ziyaretinizi, aynı güzergâhtaki diğer hanlarla birleştirebilirsiniz. Özellikle Susuz Han ile birlikte bir gün planı yapmanızı öneririm. Bu bölge, Batı Anadolu'da Selçuk dönemi inşa programının geç örneklerini barındırıyor.

Sonuç olarak İncir Han, hem tarihi dokusu hem de doğal güzellikleriyle unutulmaz bir deneyim sunuyor. 15 yıllık rehberlik deneyimimde, bu tür gizli kalmış hazineleri keşfetmenin verdiği heyecanı hiçbir şeyle değişmem. Siz de bu eşsiz Selçuklu mirasını keşfetmeye hazır mısınız?