Kahramanmaraş Eshab-ı Kehf Külliyesi: İslam ve Hristiyan Dünyasının Ortak Kutsal Mirası

22 yıllık inanç turizmi araştırmalarım boyunca, farklı dinlerin ortak hafızasında yer alan kutsal mekanları inceleme fırsatı buldum. Bu bağlamda, Kahramanmaraş'ın Afşin ilçesindeki Eshab-ı Kehf Külliyesi, hem İslam hem de Hristiyan dünyasının ortak manevi mirasını temsil eden eşsiz bir kutsal alan olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kutsal Anlatının Dinler Arası Boyutu

İlahiyat doktoru olarak, Eshab-ı Kehf anlatısının dinler tarihi açısından taşıdığı önemi vurgulamak isterim. Kur'an-ı Kerim'in Kehf Suresi'nde detaylarıyla anlatılan bu kıssa, Hristiyan geleneğinde "Yedi Uyurlar" (Septem Dormientes) olarak bilinir ve azizler arasında sayılır. MS 250 yılında Roma İmparatoru Dakyanus döneminde yaşandığı rivayet edilen bu olayın, iki büyük semavi dinin ortak hafızasında yer alması, manevi birlikteliğin güçlü bir sembolüdür.

Karşılaştırmalı dinler tarihi perspektifinden bakıldığında, bu anlatı tevhid inancının zulüm karşısındaki direnişini ve Allah'a olan sarsılmaz güvenin ödüllendirilmesini simgelemektedir. 309 yıl süren uyku, sadece fiziksel bir mucize değil, aynı zamanda inancın zamanı aşan gücünün metaforik ifadesidir.

Külliyenin Mimari ve Manevi Yapısı

İnanç turizmi araştırmacısı olarak, Eshab-ı Kehf Külliyesi'nin mimari kompozisyonunun manevi deneyim açısından taşıdığı önemi analiz etmek gerekir. Kayalık tepenin yamacındaki doğal mağaranın etrafında şekillenen külliye, doğal kutsal alan ile insan eliyle yapılan ibadet mekanlarının mükemmel bir sentezini sunmaktadır.

Külliyenin bileşenleri kronolojik olarak şu şekilde gelişmiştir:

• 1215-1234: Anadolu Selçuklu Maraş Emîri Nusretüddin Hasan Bey döneminde cami ve külliye inşaatları
• 1215: Ribat (sınır boylarında askeri-dini yapı) inşası
• 1233: Han yapısının tamamlanması
• 1480-1492: Dulkadir Beyliği döneminde medrese eklenmesi
• 1500: Kadınlar mescidinin inşası
• 1531: Osmanlı döneminde Paşa Çardağı'nın yapılması

İnanç Turizmi Perspektifinden Değerlendirme

Hac ve umre organizasyonu deneyimlerimden yola çıkarak, Eshab-ı Kehf Külliyesi'nin inanç turizmi açısından taşıdığı potansiyeli değerlendirmek istiyorum. Bu kutsal mekan, sadece Müslüman ziyaretçiler için değil, Hristiyan順礼者ler için de önemli bir manevi durak niteliğindedir.

Külliyenin 2015 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne kaydedilmesi, uluslararası düzeyde tanınırlığını artırmış ve inanç turizmi rotalarında önemli bir konum kazanmasını sağlamıştır. Bu durum, farklı inançlardan insanların ortak manevi değerler etrafında buluşabileceği bir platform oluşturmaktadır.

Manevi Ritüeller ve Ziyaret Adabı

Tasavvuf ve maneviyat felsefesi çalışmalarım ışığında, Eshab-ı Kehf ziyaretinin manevi boyutuna değinmek isterim. Ziyaretçiler için bu kutsal mekan, sadece tarihi bir yapı değil, aynı zamanda iç dünyalarıyla yüzleşme ve manevi arınma imkanı sunan bir mekandır.

Ziyaret sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Mağaraya girerken saygılı bir tavır sergilemek
• Sessizlik ve huzur içinde dua etmek
• Eshab-ı Kehf'in sabır ve tevekküllü duruşundan ilham almak
• Farklı inançlardan ziyaretçilere karşı hoşgörülü olmak

Dinlerarası Diyalog Merkezi Olarak Külliye

Kutsal mekanlar uzmanı olarak, Eshab-ı Kehf Külliyesi'nin dinlerarası diyalog açısından taşıdığı potansiyeli özellikle vurgulamak istiyorum. II. Theodosius döneminde (408-450) kilise inşası emrinin verilmesi ve sonrasında İslami yapıların eklenmesi, bu mekanın tarih boyunca farklı inançlar tarafından kutsal kabul edildiğini göstermektedir.

Bu durum, günümüzde dinlerarası anlayış ve hoşgörünün geliştirilmesi açısından değerli bir örnek teşkil etmektedir. Külliye, farklı inanç geleneklerinin ortak değerler etrafında buluşabileceğini gösteren somut bir kanıttır.

Sonuç ve Öneriler

Kahramanmaraş Eshab-ı Kehf Külliyesi, sadece bir turistik destinasyon değil, aynı zamanda manevi arayış içindeki insanlar için önemli bir rehberlik merkezi konumundadır. İnanç turizmi yolcuları için bu kutsal mekan, hem bireysel manevi deneyim hem de dinlerarası anlayışın geliştirilmesi açısından eşsiz fırsatlar sunmaktadır.

Ziyaretçilere tavsiyem, bu kutsal mekana sadece turistik bir gözle değil, aynı zamanda manevi bir arayış ve öğrenme niyetiyle yaklaşmalarıdır. Eshab-ı Kehf'in sabır, tevekküll ve inançlarına bağlılık konusundaki örnek duruşları, günümüz insanının manevi gelişimi için değerli dersler içermektedir.