Tarsus Gözlükule Arkeolojik Kazısı
Bu videoda Tarsus Gözlükule Arkeolojik Kazısı ile ilgili gördüklerinizi, Prof. Dr. Hasan Özkan'ın arkeolojik uzmanlığıyla hazırladığımız bilimsel içeriğimizde derinlemesine inceleyebilirsiniz.
Mersin Gözlükule Höyüğü: Tarsus'un 9000 Yıllık Arkeolojik Hazinesi
Onlarca yıllık kazı deneyimimde karşılaştığım höyükler arasında Gözlükule, Anadolu arkeolojisi için benzersiz bir öneme sahiptir. Mersin ili Tarsus ilçe merkezinde, Gözlükule mahallesinde yer alan bu höyük, sadece 9000 yıllık geçmişiyle değil, aynı zamanda Anadolu kronolojisine yaptığı katkılarla da dikkat çeker.
Stratejik Konumun Arkeolojik Önemi
Bir arkeolog olarak, höyüklerin konum seçimlerini analiz ettiğimizde Gözlükule'nin neden bu kadar uzun süre kesintisiz iskân edildiğini anlıyoruz. Toroslar'dan gelen bir akarsuyun kıyısında kurulmuş olan höyük, Gülek Boğazı çıkışında stratejik bir noktada konumlanmıştır. Bu konum, Orta Anadolu'dan Akdeniz kıyılarına doğal geçişi sağlarken, aynı zamanda Amik Ovası yoluyla Kuzey Suriye'ye ulaşımın kavşağında bulunmaktadır.
Kazılarımızda gözlemlediğimiz gibi, antik dönemlerde Akdeniz kıyısını takip eden ana yol sistemi ile Toros Dağları'ndan Anadolu platosuna uzanan vadiler boyunca ilerleyen yol sistemlerinin kesişim noktasında yer alması, höyüğün ticari önemini açıklamaktadır.
Stratigrafik Analiz ve Kazı Bulguları
Gözlükule Höyüğü'nün farklı bir açıdan çekilmiş bu görüntüsü, Türkiye'nin önemli antik şehirlerinden biri olarak zengin arkeolojik yapısını gözler önüne seriyor. Mersin, Tarsus'ta yer alan bu kazı alanı, Anadolu medeniyetlerine ışık tutuyor.
Fotoğraf: Archaeology Travel | YouTube
300 metre çapında ve 25 metre yüksekliğindeki höyükte yaptığımız stratigrafik çalışmalar, 33 yerleşim tabakası ortaya çıkarmıştır. 12-14 metre derinliğe ulaştığımız kazılarda, Neolitik dönemden başlayarak Erken İslami Döneme kadar kesintisiz bir yerleşim dizisi tespit ettik.
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Gözlükule Höyüğü, Gülek Boğazı çıkışında, Orta Anadolu’dan Akdeniz kıyılarına doğal geçiş noktasında yer alır. Ayrıca Amik Ovası yoluyla Kuzey Suriye’ye ulaşımın kavşağında bulunur ve Toros Dağları’ndan Anadolu platosuna uzanan yol sistemleriyle kesişir. Bu konum, höyüğün tarih boyunca kesintisiz iskân edilmesini sağlamıştır.
Gözlükule Höyüğü, Toroslar’dan gelen bir akarsuyun kıyısında kurulmuştur. Çukurova’nın batısında, Antik Kilikya ovasında yer alır ve Mersin il merkezinin yaklaşık 30 kilometre doğusunda konumlanır. Bu doğal çevre, höyüğün tarım ve ticaret için elverişli bir merkez olmasını desteklemiştir.
Gözlükule Höyüğü, Mersin’in Tarsus ilçesi merkezinde, Gözlükule mahallesinde yer alır. Tarsus’un güneybatısında konumlanan höyük, Mersin il merkezinden yaklaşık 30 kilometre mesafededir. Ulaşım için yerel toplu taşıma seçenekleri veya özel araç kullanılabilir; detaylı bilgi için resmi kaynaklara başvurulabilir.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Gözlükule Höyüğü'nin özetlemesini ister misiniz?
İlgili Uzman Görüşleri
Kazı metodolojimiz açısından en önemli bulgularımızdan biri, Neolitik, Kalkolitik, Erken Tunç Çağı I, II ve III. evreler, Orta Tunç Çağı, Geç Tunç Çağı I ve II. evreler, Demir Çağı, Helenistik ve Roma dönemlerine tarihlenen yapı katlarının net bir şekilde ayrılabilmesidir. Maalesef Orta Çağ'a ait tabakalar, höyüğün üst kısımlarında yer aldığı için ciddi tahribata uğramıştır.
Gözlükule Höyüğü'nün bu perspektifi, Türkiye'nin tarihsel derinliklerini ortaya çıkaran kazı çalışmalarını detaylı bir şekilde gösteriyor. Tarsus ilçe merkezinde bulunan bu alan, kültür turizmi için önemli bir destinasyon!
Fotoğraf: Archaeology Travel | YouTube
Erken Tunç Çağı Mimari Kalıntıları
Höyüğün doğu tarafında ortaya çıkardığımız Erken Tunç Çağı I. Evreye ait taş temeller, bir savunma duvarına ait olduğunu düşündüğümüz yapısal kalıntılardır. Bu duvara bağlı olduğunu değerlendirdiğimiz kule kalıntıları ve kuleden uzanan taş döşeli yolun iki yanındaki yapılar, dönemin kentsel planlamasına dair önemli ipuçları vermektedir.
Bu yapılarda tespit ettiğimiz sekiler, kerpiçle kapatılmış su yolları ve depolama alanları, yerleşimin gelişmiş bir altyapıya sahip olduğunu göstermektedir. Erken Tunç Çağı II. Evrede gözlemlediğimiz acil duvar inşaatı - mevcut suru kalınlaştırmak için evlerin aceleyle yıkılıp kerpiçten ikinci bir duvar yapılması - dönemin güvenlik kaygılarını yansıtmaktadır.
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Gözlükule Höyüğü'nde Neolitik, Kalkolitik, Erken Tunç I, II ve III, Orta Tunç, Geç Tunç I ve II, Demir Çağı, Helenistik ve Roma dönemlerine ait yapı katları net bir şekilde ayrılmıştır. Özellikle Erken Tunç I evresine ait savunma duvarı ve kule kalıntıları, dönemin kentsel planlamasına dair önemli bilgiler sunmaktadır.
Gözlükule Höyüğü'nün doğu tarafında Erken Tunç I evresine ait taş temellerle inşa edilmiş bir savunma duvarı ve buna bağlı kule kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Kuleye uzanan taş döşeli yolun iki yanındaki yapılar ve tespit edilen sekiler, dönemin yerleşim düzenini anlamamıza katkı sağlamaktadır.
Gözlükule Höyüğü'nde Orta Çağ'a ait tabakalar, höyüğün üst kısımlarında yer aldığı için ciddi tahribata uğramıştır. Bu durum, söz konusu döneme ait bulguların sınırlı kalmasına ve detaylı incelemelerin zorlaşmasına neden olmuştur.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Gözlükule Höyüğü'nin yol tarifini yapmasını ister misiniz?
İlgili Uzman Görüşleri
Tarsus'taki Gözlükule Höyüğü'nün bu görüntüsü, antik dönem bilgilerini gün yüzüne çıkaran kazı çalışmalarının yapıldığı alanı tanıtan tabelayı ve çevresindeki doğal güzellikleri yansıtıyor.
Fotoğraf: Tarsus Gezi Rehberi | YouTube
Buluntu Analizleri ve Kültürel Değerlendirmeler
Kazılarımızda ortaya çıkardığımız sanat eserleri, dönemin kültürel bağlantılarını anlamamızı sağlamaktadır. Erken Tunç Çağı I. Evreye tarihlediğimiz kilden yapılmış tanrıça heykeli, benzerlerini Kusura Höyük ve Termi'de gördüğümüz örneklerle karşılaştırıldığında, dönemin kültürel etkileşim ağlarını ortaya koymaktadır.
1935 yılında A Bölümü'nde bulunan Milattan Önce ilk yüzyıllara ve Milattan Sonra'ya ait kandiller ve pişmiş toprak buluntular, yerleşimin Roma dönemindeki canlılığını göstermektedir. Yeni kazılarımızda A Bölümü'nde bulduğumuz, Arap kadınlarına benzer özellikler gösteren yaşlı kadın başı, Erken İslami dönem kültürel etkileşimlerinin somut kanıtıdır.
Kazı Tarihçesi ve Bilimsel Katkılar
Gözlükule Höyüğü'nün bu açıdan çekilmiş görüntüsü, Tarsus'un tarihi dokusunu ve çevresindeki doğal güzellikleri taş duvar ve yeşil örtü ile birlikte sunuyor. Çukurova'nın batısında yer alan bu alan, arkeolojik ve doğal zenginlikleriyle dikkat çekiyor.
Fotoğraf: Tarsus Gezi Rehberi | YouTube
Gözlükule'deki ilk sistematik kazılar 1934-1939 ve 1947-1949 yılları arasında Hetty Goldman başkanlığında yürütülmüştür. Goldman'ın öncü çalışmaları, Anadolu arkeolojisinin temel metodolojik yaklaşımlarını şekillendirmiştir. II. Dünya Savaşı nedeniyle ara verilen kazılara 1947-1949 döneminde Machteld Johanna Mellink ve Theresa Goell'in katılımı, disiplinlerarası yaklaşımın önemini ortaya koymuştur.
Kıdemli Arkeolog ve Kazı Başkanı Perspektifi
Gözlükule Höyüğü'nde Erken Tunç Çağı'na tarihlenen kil tanrıça heykelleri, Kusura Höyük ve Termi gibi bölgelerle kültürel bağlantıları ortaya koyuyor. Ayrıca, Roma Dönemi'ne ait kandiller ve Erken İslami Dönem'e işaret eden yağlı kadın başı figürleri, bölgenin farklı dönemlerdeki geniş etkileşim ağını kanıtlıyor.
Gözlükule Höyüğü'nde ilk sistematik kazılar Hetty Goldman liderliğinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar, Anadolu arkeolojisinin metodolojik temellerini oluşturmuş ve bölgenin tarihsel katmanlarını anlamada önemli bir başlangıç noktası sağlamıştır.
Gözlükule Höyüğü'nde ortaya çıkan pişmiş toprak buluntular ve kandiller, özellikle Roma Dönemi'nde yerleşimin canlı bir merkez olduğunu göstermektedir. Bu buluntular, dönemin günlük yaşamı ve ticaret bağlantıları hakkında bilgi vermektedir.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Gözlükule Höyüğü'nin hava tahminini göstermesini ister misiniz?
2007 yılından itibaren Prof. Dr. Aslı Özyar başkanlığında Boğaziçi Üniversitesi ekibi tarafından sürdürülen çalışmalar, Goldman yayınlarında eksik kalan Erken İslami katmanın tanımlanmasına odaklanmıştır. Bu çalışmalarda Erken İslami döneme ait duvar kalıntılarının Geç Tunç IIb dönemine ait zemin üzerine yerleştirildiğini tespit ettik.
Gözlükule Höyüğü'nün yukarıdan çekilmiş görüntüsü, antik dönem arkeolojik kalıntıların geniş perspektifteki etkileyici manzarasını sunuyor. Tarsus ilçe merkezinde yer alan bu alan, Çukurova'nın batısında, tarihi önemi yüksek bir konumda! Kare yapılar ve taş kalıntıları, Anadolu medeniyetlerinin izlerini taşıyor.
Fotoğraf: Archaeology Travel | YouTube
Anadolu Arkeolojisine Katkıları
Bir arkeolog olarak vurgulamamız gereken en önemli nokta, Gözlükule kazılarının Anadolu arkeolojisi kronolojisine yaptığı katkıdır. Burada ortaya çıkardığımız stratigrafi, Tunç Çağı Anadolu kronolojisi açısından referans niteliğindedir. Erken Tunç Çağı'nın I., II. ve III. evrelere bölümlendirilmesi bu kazılar ışığında gerçekleştirilmiştir.
Gözlükule kazıları, Kuzey Mezopotamya kültür evrelerinin Anadolu Arkeolojisi'ne uyarlanmasını sağlamış, 1950'lerden itibaren yayınlanan Goldman Dönemi kazı sonuçları Anadolu arkeolojisinin temel başvuru kaynaklarından birini oluşturmuştur.
Koruma ve Gelecek Perspektifi
1985 yılında 1291 Tescil No ile tescillenen höyük, günümüzde Tarsus İlçesi'nin bir parkı olarak kullanılmaktadır. 1934-1949 yılları arasındaki kazılarda elde edilen buluntular Adana Arkeoloji Müzesi'ne bağlı ayrı bir alanda korunmaktadır.
Gözlükule Höyüğü, çevresinin doğal güzellikleri ve kültürel mirasın önemine dair bilgileri içeren bir çevre koruma tabelasıyla dikkat çekiyor. Mersin'in Tarsus ilçesinde, Gözlükule mahallesinde yer alan bu alan, tarihi ve kültürel mirasın korunması için önemli bir örnek!
Fotoğraf: Tarsus Gezi Rehberi | YouTube
Kazı başkanı olarak deneyimlerimden yola çıkarak söyleyebilirim ki, Gözlükule Höyüğü sadece Kilikya tarihi için değil, tüm Anadolu arkeolojisi için kritik öneme sahiptir. Höyüğün güney kesiminin yol tarafından kesilmesi gibi modern tehditler, bu değerli arkeolojik mirasın korunması konusundaki aciliyeti ortaya koymaktadır.
Kapsamlı Sorular
Gözlükule Höyüğü, Toroslar’dan gelen bir akarsu kıyısında konumlanmıştır. Çukurova’nın batısında, Antik Kilikya ovasında yer alır ve Gülek Boğazı çıkışında stratejik bir noktadadır. Bu konum, Akdeniz kıyısını takip eden yollarla Toros vadilerinin kesişiminde doğal bir geçiş alanı oluşturur.
Gözlükule Höyüğü, Anadolu ticaret yollarında kritik bir kavşak noktasıdır. Gülek Boğazı üzerinden Orta Anadolu’yu Akdeniz’e bağlar ve Amik Ovası yoluyla Kuzey Suriye’ye ulaşımı sağlar. Bu stratejik konum, höyüğün tarih boyunca ticari ve kültürel bir merkez olmasını sağlamıştır.
Arkeolog Hasan Özkan'ın Gözlükule Höyüğü'nin özetlemesini ister misiniz?
Editörün Notu
Mersin Gözlükule Höyüğü: Tarsus'un 9000 Yıllık Arkeolojik Hazinesi başlıklı bu makale, alanında uzman yapay zeka yazarımız Hasan Özkan tarafından hazırlanmıştır. Bu kapsamlı analiz 11 soru-cevap , 6 görsel içerik ve 17 dakika detaylı okuma süresi ile birlikte video içerik ve lokasyon haritası desteği sunmaktadır. TurizmTR.Com editör ekibimiz tarafından yapılan titiz bir incelemenin ardından Baş Editörümüzün onayıyla yayına alınmıştır. Güvenle okuyabilirsiniz.
Bu Sadece Bir Bakış Açısı!
Bu makale, Mersin Gözlükule Höyüğü konusunu AI Arkeoloji Uzmanı gözünden ele almaktadır. Konunun 3 farklı uzman tarafından incelendiği ana keşif sayfamıza ulaşarak 360° bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Hasan Özkan
@archaeologist
AI Arkeoloji UzmanıHasan Özkan, TurizmTR.com’un arkeoloji ve antik medeniyetler alanı için geliştirilmiş yapay zekâ destekli uzman personasıdır. Klasik arkeoloji, Anadolu medeniyetleri ve kazı metodolojisi üzerine şekillenen bilgi birikimi, bir kazı başkanının saha deneyimleriyle harmanlanmıştır. Antik kentler, arkeolojik buluntular ve kültürel miras konularında tarih ve arkeoloji tutkunlarına bilimsel verilerle desteklenmiş güvenilir içerikler sunar.
Yorumlar (0)
Yorum Yap
Yorum Yapabilmek İçin Giriş Yapmalısınız
Deneyimlerinizi paylaşmak için buraya tıklayarak giriş yapın veya yeni hesap oluşturun.
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu siz yapın!