Mersin Soli Pompeipolis Antik Kenti: Mersin'in Denizle Buluşan Tarih Hazinesi Rehberi

Merhaba değerli gezginler! Ben Mehmet Yılmaz, yıllardır Türkiye'nin dört bir yanında rehberlik yapıyorum. Bugün sizlerle Mersin'in Mezitli ilçesindeki Viranşehir Mahallesi'nde yer alan muhteşem bir hazineyi paylaşmak istiyorum: Soli Pompeipolis Antik Kenti. Rehberlik yaptığım yıllarda bu antik kente sayısız kez geldiğim için, size en güzel köşelerini ve gezilecek noktalarını detaylıca anlatacağım.

Soli Pompeipolis Nerede ve Nasıl Gidilir?

Akdeniz'in masmavi sularıyla buluşan bu antik kent, Mezitli merkezinde konumlanıyor. Kilikya Bölgesi'nde Dağlık ve Ovalık Kilikya'nın sınırında yer alan kent, geniş bir sit alanı olarak korunuyor ve deniz kıyısına çok yakın. Rehberlik deneyimlerimde gördüğüm kadarıyla, bu konum kenti hem ulaşım hem de gezinti açısından oldukça avantajlı kılıyor.

Antik Kentin Büyüleyici Tarihi Yolculuğu

Gruplara rehberlik yaparken en çok etkilendikleri kısım, kentin MÖ 700 civarında Rodos'tan gelen Dorlar tarafından kurulmuş olması. MÖ 6. yüzyıl ortalarından itibaren Pers egemenliğinde olmasına rağmen, MÖ 5. yüzyılda kendi sikkesini basmış - bu da kentin ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor.

MÖ 333'te Büyük İskender'in yönetimine geçen kent, ardından Seleukos ve Ptolemaios hâkimiyetleri yaşamış. Ancak MÖ 83'te Armenia Kralı II. Tigranes tarafından yakılıp halkı göçe zorlanmış. İşte burada hikaye ilginçleşiyor: MÖ 67'de Roma Komutanı Pompeius korsanları buraya yerleştirip kenti yeniden kurmuş ve adını "Pompeipolis" olarak değiştirmiş.

Görülmesi Gereken Mimari Harikalar

Muhteşem Sütunlu Cadde

Rehberlik yaptığım gruplarla en çok vakit geçirdiğimiz alan burası! 450 metre uzunluğunda, 14,5 metre genişliğindeki bu cadde gerçekten nefes kesici. 33 Korinth düzeninde sütun hâlâ ayakta duruyor. Cadde üzerindeki yazıtlardan, sütun konsollarında imparator ve yöneticilere ait büstlerin bulunduğu anlaşılıyor.

Antik Liman Kalıntıları

Sahil boyunca yürürken mutlaka görmeniz gereken antik liman, 200 metre aralıklarla iki dalgakırandan oluşuyor. Batı mendirek daha iyi korunmuş durumda. Büyük kalker bloklar ve pozzolana harcı (Roma betonu) ile inşa edilmiş bu yapı, demir perçinlerle tutturulmuş taş blok izleriyle günümüzde de görülebiliyor.

Soli Höyük

22 metre yüksekliğinde, 300 metre çapındaki bu höyük, kentin en dikkat çekici noktalarından biri. Roma dönemine ait tiyatro, hamam, su kemeri ve nekropolis kalıntıları Avrupalı gezginlerce belgelenmiş.

Kentin Kültürel Zenginlikleri

Yıllardır rehberlik yaptığım bu kentte, Kilikya Bölgesi'nin en önemli antik liman kentlerinden biri olduğunu her seferinde yeniden keşfediyorum. Antik çağda ticaret, kültür ve din merkezlerinden biri olan kent, MS 300 civarında piskoposluk merkezi olmuş.

Roma döneminde yeniden canlanmış olan kent, liman ve şehir surları Hadrianus (MS 130) ve Antoninus Pius dönemlerinde onarılmış. MS 260'ta Sasani Kralı I. Şapur kenti kuşatmış ancak ele geçirememiş - bu da kentin ne kadar güçlü savunma sistemine sahip olduğunu gösteriyor.

Sanat Eserleri ve Görsel Şölen

Gezginlerin en çok fotoğrafladığı unsurlar arasında Korinth düzeninde figürlü sütun başlıkları ve Roma imparatorlarına ait büstlerin yer aldığı sütun konsolları bulunuyor. Pompeiopolis madeni paraları üzerinde Pompey portreleri de kentin sanat değerini gösteren önemli eserler.

İlginç Bir Dil Bilgisi Detayı

Rehberlik yaparken gruplara anlattığım en ilginç detaylardan biri şu: "Solecism" (dilbilgisi hatası) teriminin kökeni, Soli'de konuşulan Grekçenin Atina lehçesine göre bozuk sayılmasından geliyor. Bu da kentin antik çağdaki kültürel etkisini gösteriyor.

Geziniz İçin Pratik Önerilerim

Ne Yapabilirsiniz?

• Antik kent kalıntılarını ve Sütunlu Caddesi'ni gezmek: En az 2-3 saat ayırmanızı öneririm
• Arkeolojik kazı alanlarını ziyaret etmek: 1999'dan itibaren Prof. Dr. Remzi Yağcı başkanlığında süren kazıları gözlemleyebilirsiniz
• Sahil boyunca antik liman kalıntılarını gözlemlemek: Denizle buluşan tarih için mükemmel bir fırsat

Ziyaret İçin Tavsiyelerim

Rehberlik deneyimlerimden edindiğim bilgilere göre, sabah erken saatlerde veya akşam üzeri ziyaret etmenizi tavsiye ediyorum. Güneş ışığının sütunlara vurduğu anlar gerçekten büyüleyici. Rahat yürüyüş ayakkabıları giymeyi unutmayın çünkü antik taş yollar üzerinde epey yürüyeceksiniz.

Sonuç

MS 528'deki Büyük Antakya Depremi'nde büyük ölçüde yıkılmış ve 7. yüzyılda Arap akınları sonucu terk edilmiş olan bu muhteşem kent, 19. yüzyılda Francis Beaufort ve Pierre Trémaux tarafından haritalandırılmış ve kalıntıları belgelenmiş. Bugün ise bizlere antik çağın ihtişamını yaşatan eşsiz bir açık hava müzesi sunuyor.

Soli Pompeipolis, sadece bir antik kent değil; denizle buluşan tarihin, kültürlerin kesiştiği noktanın ve medeniyetlerin izlerini taşıyan canlı bir müze. Mersin'e geldiğinizde mutlaka ziyaret etmeniz gereken bu eşsiz destinasyonda, tarihin derinliklerinde keyifli bir yolculuk yapacağınızdan eminim.