Kahramanmaraş Kapalı Çarşı: Resimleri ve Fotoğraf Galerisi

Merhaba, Kapalı Çarşı içinde Saraçhane mahallesi, Bakırcılar Sokağı'ndan girince rüzgâr taşlı koridorlara taşınmış gibi oluyor. Tezgahlar yakın, esnaf elleriyle parlatıyor metali; temelleri Dulkadiroğulları dönemine dayanan bu çarşıda sim sırma ve bakırcılık hâlâ canlı. Tokmak sesleri, bakırın sıcak kokusu ve ahşap araba tekeri sesiyle adımlar yavaşlıyor; göz alışınca küçük ustaların kahkahası ve tezgâh ışıkları daha bir anlam katıyor.

Hiç böyle bir dış cepheyle karşılaştın mı; ahşap kasalar, renkli levhalar ve eski boya dokuları fotoğraftan çıkıp yürür gibi geliyor. Bakırcılık masaları sokak satıcılarıyla harmanlanmış, ustalar çekiç vurdukça kıvılcım atıyor; parlak çanaklar alıcı beklerken sesin ritmi farklı bir tempo veriyor. Kokular metal ve sabun karışımı; adım attıkça merak büyüyor. Köşelerde minik dükkan pencereleri el işi taslaklarını sergiliyor, insan eli her yerde okunuyor.

Tezgahlarda iğne incecik bir dikkatle işlendi; sim sırma işlemeciliği parıltısıyla göz alıyor. Kumaşlar kat kat asılı, her desen ayrı bir el turu sonucu ortaya çıkmış; renk paleti canlı ama uyumlu. Usta elinin izleri hemen okunuyor: iplik gergin, iğne ritmik, parmaklar terli ama sakin. Alıp bakmak yetmiyor, dokunmak istiyor insan; küçük kümeler halinde sohbet de akıyor. Bir yandan da çay sunuluyor, susayanlar fincanı eline alıyor.

Heyecanla dar sokağa sarktım, at nalı sesiyle birlikte deri kalıplar ve semercilik aletleri dizilmişti. Ustalar kalın kayışları elle çeker, iğneyle dikişin ritmi belli; deri kokusu yağ ve duman karışımı bir not veriyor. Elin altındaki yüzeyler pürüzlü, dikiş ipleri parlak; bir köşede genç çırak sabırla eğitim alıyor. Sohbet kısa, iş uzun; izlemek hem dinlendirici hem düşündürücü. Her dikiş bir yaşam çizgisi gibi duvara yazılmış anı gibi duruyor.

Yüzyıllardır ayakta kalan bir sokak: Demirciler Çarşısı'nda ateş, çekiç ve kıvılcım hiç susmamış. Demircilik tezgâhlarında kılıç ve bıçakçılık aletleri yan yana; ustaların eli güçlü, hareketleri kontrollü. Kobalt bir cıva gibi parlayan metal form alıyor, soğuk çelik ısındıkça şekil veriliyor. Her ürünün kökeni ustanın deneyine bağlı; alıcı bakıyor, tartıyor, karar verirken sessizlik hakim oluyor. Küçük çocuklar cam kenarında taş kırıntılarıyla oynuyor, ateşin uzağında meraklarını saklıyorlar.

El yapımı ayakkabılar sıradan bir vitrin işi değil; köşkerlik geleneğiyle şekillenmiş tabanlar, el dikişiyle birleşmiş üstler taşıyor. Derinin çizgileri, çivilerin yerleşimi ve iç astarın katları ustanın kişisel seçimini yansıtıyor. Alıcı her aya prova edince farkı anlıyor: yürüyüş daha dengeli, adımlar hafif. Atölyede ter kokusu, tutkuyla karışık sessiz bir prova tınısı gibi dolaşıyor. Eski ustalardan kalan yöntemler yeni çizgiler kazandırıyor, sohbet kısa ama sıcak.

Veda vakti yaklaşırken Mazmanlar ve Kazzazlar sıralı dükkanların önünden son bir tur atıldı; küçük kapılardan çıkan ışıklar geceyi nazikçe bölüyor. Tur boyunca fark ettim ki bu yer Türkiye'de geleneksel el sanatlarının en yoğun icra edildiği merkezlerden biri sayılmalı; ustalar teknikleri koruyor, ekonomi de canlı kalıyor. Son adımda bir küpe alındı, gülümseme değiş tokuş oldu ve hafif bir hüzün sardı. Geriye küçük notlar kaldı.